مبانی نظری و پیشینه تحقیق تصويرسازي ذهني و توجه بیرونی و درونی

مبانی نظری وپیشینه تحقیق تصويرسازي ذهني وتوجه بیرونی ودرونی در ايـن فصـل ، ابتدا مبانی نظری مرتبط با کانون توجّه و سپس تصويرسازي ذهني را مورد بررسی قرار میدهیم . در زمینۀ اثرگذاری کانون توجّه بر یادگیری و اجرا ، مدارک علمی بیشماری در دسترس محقّقین قرار دارد و با توجّه به اینکه در زمینۀ تصويرسازي ذهني نیز تحقيقات زيادي صورت گرفته ، كـه اكثـر ايـن تحقيقـات تـأثيـر مثبت آنرا در فـراگيري مهارت‌هاي حركتي به اثبات رساندهاند ( فلتز و لندرز ، 1983 ). به همين لحاظ در ادامه ، مجمـوعة تحقيـقـات کانون توجّه و تصویرسازی و ترکیب این دو را مورد بررسی قرار می دهیم . تعریف توجّه سالهاست که موضوع توجّه و نقش آن در اجرا و یادگیری انسان ، توسط بسیاری از محقّقین رفتار حرکتی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است . ویلیام جیمز ( 1890 ) یکی از نخستین روانشناسان آمریکایی ، توجّه را چنین تعریف کرد : انتخاب ذهنی چیزی در شکلی روشن و واضح از میان اشیاء یا زنجیرهای از افکار ممکن . و این ایجاب میکند که برای برخورد مؤثرتر با برخی چیزها ، از چیزهای دیگر صرفنظر کرد . اگرچه از دورۀ جیمز تاکنون روانشناسان به نحو وسیعتری این موضوع را مورد تحقیق قرار دادهاند . امّا توجّه ، هنوز بهعنوان فرآیندی تلقی میشود که انتخاب محرّکهای مربوط از محیط ( درونی ، بیرونی ) را تسهیل کرده و محرّکهای دیگر را نادیده میگیرد و منجر به پاسخ به محرّکهای مربوط ، می گردد . از آنجا که توجّه ، فرآیندی فعّال و جهتدار است که حتّی بعد از اینکه پاسخی به محرّک داده شود ، ادامه مییابد ( مرتضوی ، 1378 ). وقتیکه واژه توجّه در متون مربوط به اجرای انسان بهکار میرود ، به درگیری در فعالیّتهای ادراکی ، شناختی و حرکتی اجرای مهارتها اشاره مینماید . ممکن است که این فعالیّتها ، هوشیارانه یا به صورت ناهوشیار انجام شوند ، برای مثال ، کشف اطّلاعات در محیط ، فعالیّتی است که به توجّه نیاز دارد . ما برای کشف ویژگیهایی که در تعیین مهارت و چگونگی اجرای آن به ما کمک میکنند ، به مشاهده و توجّه به محیطی که در آن حرکت میکنیم ، میپردازیم ( مگیل ، 1993 ). به طور کلّی توجّه ، به معنی قابلیّت فرد در پردازش اطّلاعات میباشد ( اشمیت  1991 ، مگیل 1993 ). همانطور که نورمن  ( 1976 ) و موری ( 1970 ) خاطر نشان کردند که تعاریف زیادی از توجّه وجود دارد و افراد این اصطلاح را به شیوۀهای مختلف مورد استفاده قرار میدهند . اگر چه تلاشهای زیادی برای تعریف واژه توجّه صورت گرفته است ( استلماخ و هاگز ، 1983 ). امّا هنوز معنای روشن و قابل فهمی برای آن ارائه نشده است . تاریخچه توجّه دانشمندان از اوّلین روزهای تحقیق درباره رفتار انسان ، علاقه زیادی به بررسی توجّه داشتهاند . برای مثال در اوایل سال 1859 ویلیام هملتون  ، تحقیقاتی درباره توجّه در بریتانیا انجام داد . تقریباً در همان زمان ، ویلیام وونت